Powołana 1-22 lipca 1944 roku, na United Nations Monetary and Financial Conference (konferencji w Bretton Woods, New Hampshire) w USA. Działalność rozpoczęła dwa lata później, pierwszych operacji finansowych dokonała w marcu 1947. Obecnie zrzesza 187 państw.
Wytyczne polityki MFW
Wytyczne polityki prowadzonej przez MFW to przede wszystkim:- popieranie międzynarodowej współpracy walutowej dzięki powołaniu stałej instytucji konsultacji i współpracy w dziedzinie międzynarodowych problemów walutowych;
- ułatwienie ekspansji i wzrostu handlu międzynarodowego, wzrostu zatrudnienia, utrzymywania realnych dochodów i zasobów produkcyjnych krajów członkowskich;
- popieranie stabilizacji kursów, utrzymywanie uporządkowanej wymiany między krajami członkowskimi, unikanie deprecjacji walut inspirowanej przez rywalizację;
- dążenie do stworzenia wielostronnego systemu płatności i rozliczeń transakcji bieżących oraz do eliminowania ograniczeń wymiany walutowej, hamujących rozwój handlu;
- dostarczanie członkom środków finansowych na określony okres i na odpowiednich warunkach, w celu wyrównania przejściowej nierównowagi bilansów płatniczych bez środków wywołujących zaburzenia w rozwoju tych krajów i gospodarki światowej;
- działanie w celu zmniejszenia czasu i wielkości nierównowagi bilansów płatniczych.
Funkcje
W celu realizacji wymienionych zadań MFW pełni cztery istotne funkcje:- regulacyjną – polegającą na ustanawianiu norm i wzorców działania w sferze międzynarodowych stosunków finansowych
- kredytową – przez dostarczenie krajom członkowskim dodatkowych źródeł finansowania w postaci różnych kredytów;
- konsultacyjną – przez usługi konsultacyjne i współpracę krajów członkowskich oraz jako forum wymiany doświadczeń między krajami w radzeniu sobie z problemami natury gospodarczej, m.in. plan Balcerowicza był konsultowany z ekspertem MFW prof. Jeffreyem Sachsem.
- kontrolną – polegającą na nadzorowaniu przez MFW uzgodnionych programów dostosowawczych i weryfikacji celów, na jakie przeznaczane są środki kredytowe
Krytyka MFW
Antyglobaliści/alterglobaliści
Działalność MFW wielokrotnie poddawana była krytyce. Krytyków polityki MFW i instytucji pokrewnych nazywa się organizacjami antyglobalistycznymi. Ich aktywność jest najlepiej zauważalna podczas demonstracji z okazji tzw. szczytów, czyli zjazdów członków globalnych instytucji. Niejednokrotnie dochodzi wtedy do starć z policją, co zazwyczaj dzieje się w trakcie prób wdarcia się na teren obrad. Największe tego typu zajścia wydarzyły się m.in. w Seattle i Genui (gdzie zginął jeden z demonstrantów).Joseph Stiglitz
Wszystko uległo zmianie, gdy radykalnej krytyce poddał MFW laureat ekonomicznej Nagrody Nobla, Joseph Stiglitz.Podstawowe elementy krytyki Stiglitza:
- MFW prezentuje jako fakty coś, co jest tylko ideologią (neoliberalną), a jako rodzaj prawdy nie podlegającej dyskusji – tezy, co do których trwa bardzo ostry spór w ekonomii i istnieją bardzo mocne dowody na stanowisko wręcz przeciwne.
- MFW postrzega światową gospodarkę tylko i wyłącznie z punktu widzenia specyficznego środowiska finansjery. Nawet jeśli nie wynika to ze złej woli podejmujących decyzje, są oni przekonani, że co jest dobre dla finansjery, jest dobre dla całej światowej gospodarki. Stiglitz podaje dowody, że tak nie jest.
- Wymuszanie na uzależnionych od pomocy MFW państwach liberalizacji rynków finansowych, nadmiernej dyscypliny budżetowej, nadmiernego wyczulenia na utrzymanie bardzo niskiego stopnia inflacji (kosztem innych, ważniejszych – zdaniem Stiglitza – czynników ekonomicznych) doprowadziło do upadku wielu gospodarek.
- Najlepiej rozwijają się kraje, które potrafiły się przeciwstawić naciskom MFW (Malezja, Chiny, Indie), a te, które ślepo go słuchały, zapłaciły za to katastrofą gospodarczą (Indonezja, Tajlandia, Argentyna i inne).
- Nieprzejrzystość i brak procedur demokratycznych w podejmowaniu decyzji przez MFW.
- Stosowanie podwójnych standardów – słabe państwa dostają bardzo rygorystyczne warunki do spełnienia, a np. Rosja nie wywiązuje się z niczego, przejada całą pomoc w procesach korupcyjnych i nadal tę pomoc otrzymuje.
- Niedopuszczanie do procesu decyzyjnego państw najbardziej zainteresowanych, czyli potrzebujących pomocy, a czasem wręcz monopolizacja procesu przez reprezentantów Departamentu Skarbu USA.
- Sprzeniewierzenie się ideom Keynesa, który wymyślił MFW. Keynes twierdził, że rynek z natury nie działa doskonale i zadaniem takiej instytucji jest pomoc w sytuacji, gdy rynek zawodzi i popada w recesję. MFW utrzymuje, że rynek zawsze działa doskonale i odmawia udzielenia pomocy państwom, które nie chcą zredukować swojej ingerencji w rynek.
Głosy po Stiglitzu
Bezkompromisowość ataku Stiglitza ośmieliła innych, np. izraelskiego ekonomistę Mosze Sanbara (Międzynarodowy Fundusz Walutowy: dobre intencje i zła praktyka, "Res Publica Nowa" 2004 nr 4).Davison Budhoo
W maju 1988 roku były pracownik Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Davison Budhoo, opublikował list otwarty do jego prezesa Michela Camdesus'a. W liście tym napisał: "Jaki potwór w nas tkwi, który każe nam posuwać się tak daleko w hańbie i wstydzie, że nie pozwala nam krzyczeć w proteście, jako istotom ludzkim i ludziom posiadającym sumienie? Od dnia dzisiejszego odmawiam zgody na cenzurę, narzuconą przez MFW nad naszą działalnością wobec Trzeciego Świata".W dalszej części Budhoo wylicza oskarżenia nt. dossier dotyczącego wysp Trynidad i Tobago na Antylach, nad którym pracował kilka lat: zarzuca on MFW manipulowanie danymi statystycznymi, fałszowanie danych, lansowanie kampanii dezinformacji i ośmieszania wyników ekonomiki Trynidadu, a także wywieranie presji na rząd Trynidadu, aby ten zrezygnował z przestrzegania konstytucji, czyli z ochrony fundamentalnych praw obywateli oraz z utrzymania norm sprawiedliwości społecznej i ekonomicznej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.