Dźwignia finansowa

Dźwignia finansowa (ang. financial leverage) – oznacza względną – w stosunku do funduszy własnych danej instytucji – wielkość posiadanych przez instytucję aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji instytucji
Jest to bezpośredni wpływ struktury kapitału, a w konsekwencji kosztów finansowych (odsetek od kredytów i pożyczek – czyli kosztu kapitału obcego), na efektywność wykorzystania kapitałów własnych mierzoną wskaźnikiem rentowności kapitału własnego – ROE.

Dźwignia w finansach przedsiębiorstwa to uzyskanie przez przedsiębiorstwo ponadprzeciętnego efektu ekonomicznego, w wyniku wzrostu przychodów netto ze sprzedaży (przy stałym poziomie kosztów stałych) lub zmiany sposobu finansowania aktywów poprzez częściowe finansowanie działalności gospodarczej kapitałem obcym. W praktyce biznesowej wykorzystywane są trzy rodzaje dźwigni:

• operacyjna,
• finansowa,
• łączna (całkowita, połączona).

Mechanizm dźwigni finansowej wykorzystuje fakt, że koszt kapitału obcego (oprocentowanie) jest niezależny od bieżących zmian przychodów netto ze sprzedaży, a tym samym od osiąganego wyniku (zysku) operacyjnego. Natomiast istotne znaczenie dla poziomu rentowności ma struktura kapitału finansującego działalność. Kapitał obcy powinien być wykorzystywany do finansowania działalności jedynie w przypadku, kiedy jego koszt w ujęciu procentowym jest niższy od rentowności majątku – mierzonej relacją zysku operacyjnego do aktywów. Wykorzystywanie kapitału obcego pozwala w takiej sytuacji na zwiększenie uzyskiwanej rentowności prowadzonej działalności poprzez lewarowanie zysków przedsiębiorstwa, pod warunkiem jednak wykorzystania kapitału obcego w działalności gospodarczej (nie na cele konsumpcyjne), a także możliwości zwiększenia aktywności gospodarczej (np. zwiększenia mocy produkcyjnych czy zwiększenia sprzedaży).