Uwłaszczenie nomenklatury

Uwłaszczenie nomenklatury – potoczne określenie procesu prywatyzacji i przejmowania majątku publicznego przez niektórych działaczy nomenklatury partyjnej i państwowej, które pojawiło się na fali przemian ustrojowych w 1989 roku w Polsce i innych krajach bloku sowieckiego. Konwersja władzy politycznej dotychczasowych elit państw komunistycznych na własność ekonomiczną rozpatrywana jest w literaturze naukowej jako proces budowy „kapitalizmu politycznego”, którego realny zasięg jest jednak przedmiotem licznych kontrowersji. Początki "uwłaszczenia nomenklatury" identyfikowane są zwykle drugiej połowie lat osiemdziesiątych i wiązane z ogłoszeniem tzw. pieriestrojki w ZSRR, choć niektórzy badacze dostrzegają je jeszcze wcześniej.

Pojęcie „uwłaszczenia nomenklatury” stało się popularne w dyskursie politycznym i medialnym w Polsce w latach 90. Zwykle pojawiało się w kontekście krytycznej oceny odnoszących się doń procesów. Można było jednak także znaleźć poglądy sugerujące iż przejęcie przez część działaczy d. PZPR majątku publicznego jest niezbędnym elementem pokojowego charakteru transformacji ustrojowej i zapewni włączenie elit dawnej nomenklatury w proces budowania III Rzeczypospolitej.

Według deklaracji posłów SdRP 90-95% majątku partii zostało przeznaczone na „wypłatę odpraw dla etatowych pracowników lub przekazano na cele społeczne”, więc z czasem postulat oficjalnego uwłaszczenia stracił na aktualności..